Warszawska Szkoła Zdrowia

Prof. I. Celejowa poświęciła wiele lat popularyzowaniu nauki w zakresie promocji zdro­wia, higieny i racjonalnego żywienia. W dziesiątą rocznicę działalności wszechni­cy została odznaczona przez Prezydenta m.st. Warszawy prestiżowym „Me­dalem Okolicznościowym IV Wieki Stołeczno­ści Warszawy” za obywatelską postawę i szcze­gólny wkład pracy dla dobra Rzeczypospolitej.
Aktywność i osią­gnięcia Warszawskiej Szkoły Zdrowia w krze­wieniu wśród wszystkich kręgów społeczeństwa polskiego, idei zdrowia i prozdrowotnych zachowań, z wykorzystaniem różnorodnych form i metod oraz rodzimej tradycji, stały się wzorem dla innych wol­nych wszechnic o podobnym profilu, istnieją­cych w różnych miastach Polski.

Realizując hasło Światowej Organizacji Zdro­wia (WHO): „Twoje zdrowie w Twoich rę­kach”, Warszawska Szkoła Zdrowia od 25. lat, raz w miesiącu (od października do czerwca) prowadzi otwarte wykłady popular­nonaukowe dla mieszkańców stolicy i okolic. Początkowo spotkania Warszawskiej Szkoły Zdrowia odbywały się w Oddziale Warszawskimi Polskiego Towarzystwa Higienicznego przy ul. Karowej 31, w latach 2001-2003 w XL Liceum Ogól­nokształcącym im. Stefana Żeromskiego, przy ul. Platynowej 1, a w r. 2004 r. gościny udzieliła Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie, w siedzibie przy ul. Rejtana16, gdzie co miesiąc odbywają się wykłady.

Wykładowcami, którzy pracują w wolnej wszechnicy bez wynagrodzenia, są wybitni specjaliści, także kierownicy i dyrektorzy instytutów naukowych, katedr i zakładów w uczelniach ( Polskiej Akademii Nauk, Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (dawnej Akademii Medycznej), SGGW, Wojskowej Akademii Medycznej, Uniwersytetu Warszawskiego, Akademii Wychowania Fizycznego, Instytutu Badań Edukacyjnych, Instytutu Matki i Dziecka, Insty­tutu Farmaceutycznego, Insty­tutu Reumatologicznego, Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc, Instytutu Żywności i Żywienia; Szpitala MSWiA, Szpitala Zakaź­nego; Polskiego Towarzystwa Higienicznego, Towarzystwa Planowania Rodziny, Narodowego Instytutu Zdrowia (d. Państwowy Zakład Higieny).

Tematyka wykładów obejmuje najważniej­sze problemy zdrowotne w Polsce, występujące w skali społecznej, jak: choroby serca i układu krążenia, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, cu­krzyca, otyłość, osteoporoza, reumatyzm, nowo­twory, choroby przewodu pokarmowego i ukła­du oddechowego, nerwice, psychozy, choroba Alzheimera i inne choroby mózgu, choroby za­kaźne, w tym grypa, gruźlica i AIDS; wiele uwagi po­święca się też zwalczaniu nikotynizmu, alkoholizmu i innych uzależnień, a także higienie środowiska i eko­logii, higienie ogólnej i osobistej, higienie pra­cy, higienie psychicznej i higienie życia codzien­nego, edukacji seksualnej. W zapobieganiu i leczeniu chorób społecz­nych ważną rolę odgrywa zdrowy styl życia, na który składają się: higiena, aktywność fizyczna, racjonalne żywienie,  unikanie uzależnień; umiejętność rozładowywa­nia stresów; akceptacja własnego „ja”; pogoda ducha i życzliwość dla innych; umiejętność ży­cia w rodzinie, w grupie społecznej, w pracy zawodowej; umiejętność życia w zgodzie z przy­rodą.
Plan wykładów jest tak układany, aby te­matyka z różnych cyklów przeplatała się, co po­zwala utrzymać zainteresowanie i uwagę słu­chaczy. Od początku istnienia Warszawskiej Szkoły Zdrowia do czerw­ca 2011 r. przeprowadzono 204 wykłady, w któ­rych każdorazowo uczestniczyło od 100 do 300 i więcej słuchaczy. Dzięki miłej atmosferze i wysokiemu poziomowi prelekcji, frekwencja rośnie z roku na rok; spora grupa osób uczęsz­cza na spotkania od kilku, kilkunastu, a nawet 25. lat. Na każdym odczycie zjawia­ją się też nowi słuchacze. W wielu wykładach uczestniczy młodzież szkolna i studenci. Wykład trwa godzinę, ale znacznie dłużej trwają odpowiedzi na pytania i dyskusje.

W roku szkoleniowym 1994/1995 Warszawska Szkoła Zdrowia wprowadziła spotkania panelowe w ramach cy­klu: „Biesiady o zdrowiu”. Dotychczas odbyło się 11 takich spotkań na tematy aktualnie nurtujące społeczeństwo, np. medycyna na­turalna, bezpieczna żywność, racjonalne spoży­wanie tłuszczów, wojna i pokój masła z marga­ryną, prawdy i mity o piciu alkoholu, choroby układu krążenia, zanieczyszczenia chemiczne żywności, współczesna kosmetologia, tzw. dieta optymalna i zapobieganie narkomanii, produkty prozdrowotne w jadłospisie.
Dla odbiorców opublikowano zbiór wykładów w formie dwóch monografii pt. Warszawska Szkoła Zdrowia – cz. I, jako nr 48 czasopisma „Problemy Hi­gieny” Polskiego Towarzystwa Higienicznego (1996), z wyborem wykładów wygłoszonych w pierw­szym pięcioleciu  i część II, jako nr 49 „Problemów Higieny” PTH (1998) z wyborem wykła­dów wygłoszonych w okresie dziesięciolecia istnienia Szkoły. Oba tomy ukaza­ły się pod redakcją prof. Ireny Celejowej. Spon­sorami wydawnictw były: Ministerstwo Zdro­wia, Urząd Marszałkowski Województwa Ma­zowieckiego, Zarząd m.st. Warszawy. Wykła­dy z lat 1999-2000 ukazały się w sześciu ze­szytach serii pt. „Szkoła Zdrowia” na łamach czasopisma „EKO-DOM”.

W wyniku wygranego konkursu Minister­stwa Zdrowia, w 2001r. ukazało się nowe cza­sopismo „Roczniki Warszawskiej Szkoły Zdrowia”. Redaktorem naczelnym „Rocz­ników WSZ” jest również prof. Irena Celejowa.

Powodzenie „Roczników WSZ” jest zwią­zane z publikowaną na ich lamach ciekawą i ak­tualną tematyką w zakresie edukacji zdrowot­nej społeczeństwa polskiego oraz przystępną formą opracowania. Roczniki WSZ docierają do odbiorców z te­renu całej Polski: promoto­rów zdrowia, lekarzy, farmaceutów, do stacji sanitarno – epidemiologicznych, podobnych wol­nych wszechnic w innych miastach oraz do różnych organizacji i redakcji czasopism, zajmujących się problematyką zdrowia, higie­ną, dietetyką, profilaktyką oraz rekreacją fizycz­ną i treningiem zdrowotnym. „Roczniki WSZ” cieszą się wielkim uznaniem specjalistów i sze­rokiego grona czytelników. Monografie i cza­sopisma Warszawskiej Szkoły Zdrowia stano­wią jej trwały dorobek. Słu­chacze Szkoły otrzymują bezpłatnie materiały dydaktycz­ne i „Roczniki Warszawskiej Szkoły Zdrowia”.

Główne miejsce w czasopiśmie zajmują wygłaszane w danym roku szkoleniowym wy­kłady. Oprócz wykładów i artykułów pismo zawiera stałe rubryki, jak: Inicjatywa godna naśladowania , W pracowniach i laboratoriach naukowych  W naszej bibliotece oraz Co piszą inni (o najnowszych książkach bądź wypisach z książek i czasopism nauko­wych – o stylu życia i sposobie żywienia). Teksty urozmaicają  przerywniki li­terackie: wiersze, fraszki czy aforyzmy. Na okładce widnieje „Hygiea”, reprodukcja namalowanego w 1934 r. obrazu Piotra Stachiewicza (własność Muzeum Farmacji w Krakowie). W opinii Czytelników i zna­komitych znawców zagadnień promocji zdrowia, które są treścią czasopi­sma, jest to wydawnictwo potrzebne i spełniające należycie swoje zadanie społeczne.

A oto fragment opinii eksperta w dziedzinie higieny i promocji zdrowia, prof. dr hab. n. med. Henryk Kirschnera:

„Roczniki WSZ” stanowią wysoce społecznie użyteczną pozycję wydawniczą, nawiązującą do najlepszych tradycji popularyzacji wiedzy o zdrowiu, jak również w pełni odpowiadającą wymaga­niom merytorycznym w tej dziedzinie.
Warszawską Szkolę Zdrowia można na­zwać „krzewicielką kultury zdrowotnej społe­czeństwa”. Sukces Szkoły jako publicznej in­stytucji dydaktyczno-naukowej wynika z wiel­kiego zapału i społecznego zaangażowania grupy wolontariuszy w pracę na rzecz popra­wy stanu zdrowia i aktywności populacji War­szawy. Dwudziestopięcioletnia, systematyczna dzia­łalność edukacyjno-oświatowa Warszawskiej Szkoły Zdrowia – zgodnie z opinią wielu uczo­nych, zasługuje na słowa najwyższej pochwa­ły: Summa cum laude.

W opracowaniu wykorzystano obszerne fragmenty publikacji:  M. Rotkiewicz  „Kultura Fizyczna” ,2003, nr 7-8 oraz I. Celejowej „Zdrowie Publiczne”, 2006, nr 4