Studenci Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania w Warszawie już od ponad 10 lat korzystają z kompleksu budynków Uczelni mieszczącego się przy ul. Rejtana 16. Czy znacie historię tych budynków? Czy wiecie, że odbywacie zajęcia w dawnej odlewni czcionek, którą kierował prężny przedsiębiorca Tadeusz Drozdowski, wywieziony za swoją działalność w czasie II wojny światowej do Oświęcimia?
Budynki przy ul. Rejtana 16 już w październiku 2013 r. utworzą wraz z powstającym nowym gmachem administracyjno-dydaktycznym przy ul Olszewskiej 12 – nowe centrum WSEiZ w dzielnicy Mokotów.
HISTORIA – Odlewnia czcionek
Jak czytamy w książce Pawła Tanewskiego pt. Wokół SGH. Domy – ludzie – zdarzenia: „W roku 1909 Jan Idźkowski i Józef Drozdowski uruchomili w Warszawie przy ulicy Ogrodowej odlewnię czcionek występującą od tej pory pod nazwą Jan Idźkowski i S-ka. W firmie od samego początku pracował syn Józefa Drozdowskiego, Tadeusz. W roku 1915, gdy umarł jego ojciec stał się wspólnikiem Jana Idźkowskiego, a gdy i ten umarł sześć lat później, objął niepodzielnie kierownictwo w przedsiębiorstwie, przy czym spadkobiercy Jana Idźkowskiego zachowali swe udziały i pewien wpływ na zarząd. W roku 1920 odlewnia przeniosła się z ulicy Ogrodowej do własnej siedziby przy ulicy Rejtana 16. (…) W roku 1937 spółka nabyła urządzenia dawnej odlewni czcionek Samuela Orgelbranda. Jednocześnie postępowała rozbudowa siedziby przy ulicy Rejtana 16. Od strony ulicy stanął nowoczesny budynek, w którym przewidywano uruchomienie produkcji matryc linotypowych”.
Źródło „Drukarz Współczesny”, lipiec 1937
Pod kierownictwem Tadeusza Drozdowskiego firma Jan Idźkowski i S-ka „stała się prężnym przedsiębiorstwem dostarczającym wyposażenie dla niemalże wszystkich drukarni w kraju. Dokonywała także instalacji i remontów maszyn drukarskich. (…) Tadeusz Drozdowski był nie tylko typem energicznego przedsiębiorcy i menedżera , ale również artystą rozmiłowanym w sztuce drukarskiej. Sam projektował kroje czcionek i urządzeń typograficznych. Opierał się przy tym na dokonaniach wybitnego grafika Adama Połtawskiego, twórcy tzw. polskiej antykwy, do dziś używanej w naszym drukarstwie. (…) W roku 1936 w siedzibie firmy Jan Idźkowski i S-ka zaczęło działać nowe przedsiębiorstwo: Tadeusz Drozdowski i S-ka”.
Tadeusz Drozdowski nie ograniczał się tylko do działalności przedsiębiorczej i rozpoczął „wydawanie własnego czasopisma poświęconego nowoczesnemu drukarstwu. W roku 1936 ukazał się pierwszy numer „Drukarza Współczesnego”, redagowanego przez M. Drabczyńskiego. Siedziba redakcji znajdowała się także przy ulicy Rejtana 16”.
Wybuch II wojny światowej zahamował rozwój przedsiębiorstw prowadzonych przez Tadeusza Drozdowskiego. Jak pisze Paweł Tanewski: „Po kapitulacji Warszawy we wrześniu 1939 roku, Tadeusz Drozdowski obawiając się konfiskaty matryc ukrył je angażując do tego przedsięwzięcia zaufanych pracowników. (…) Wiele ukrytych matryc Tadeusz Drozdowski przekazał organizacjom konspiracyjnym na potrzeby drukarstwa podziemnego. Udzielał również schronienia osobom zagrożonym aresztowaniem. Pomagał rodzinom pracowników przedsiębiorstwa Jan Idźkowski i S-ka uwięzionym przez Gestapo. Wydawał fikcyjne dowody zatrudnienia różnym osobom. Działalność ta i postawa doprowadziły do aresztowania Tadeusza Drozdowskiego przez Gestapo w lutym 1941 roku i wywiezienia do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Tadeusz Drozdowski zginął w październiku tego samego roku. Ocalałe matryce okazały się bezcenne w momencie uruchamiania na nowo firmy Jan Idźkowski i S-ka w roku 1945. Wkrótce nastąpiło jej upaństwowienie”
TERAŹNIEJSZOŚĆ – Kompleks budynków Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania
Kompleks budynków Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania mieszczący się przy ul. Rejtana 16 przeznaczony jest do realizacji zadań dydaktycznych i badawczych Uczelni. Budynki zostały najpierw wynajęte w celu przeprowadzenie adaptacji, a następnie w roku 2002 zakupione po pełnym przystosowaniu do realizacji zadań Uczelni. Jako że obiekt przy ul. Rejtana 16 to dawna odlewnia czcionek, przy przebudowie zachowano specyfikę tej budowli. Kompleks zachował stary fabryczny styl, łącząc go z nowoczesnym wyposażeniem. Zestawienie tych dwóch stylów, zdaniem fachowców od architektury, okazało się bardzo udane. Do dyspozycji studentów i pracowników oddano kompleks budynków o całkowitej powierzchni 4800 m2 z pełnym wyposażeniem koniecznym do prawidłowej realizacji zajęć dydaktycznych w formie wykładów, ćwiczeń audytoryjnych, projektowych i laboratoryjnych.
W kompleksie znajdują się m.in.:
– 5 auli wykładowych (w tym jedna na 230 miejsc, pozostałe 3 na 120 miejsc i jedna na 80);
– 12 sal do ćwiczeń audytoryjnych;
– 3 pracownie komputerowe;
– Pracownie: Fizyczna, Chemiczna, Gleboznawcza, Biologiczna, Zoologiczna, Botaniczna, Geologiczna, Fotografii;
– Pracownia Projektowania Wirtualnego Obiektu Budowlanego i Krajobrazu (wyposażona w sprzęt komputerowy i oprogramowanie m.in. komputery Apple iMac Core 2 Duo, tablety graficzne, manipulatory 3D, programy – ArchiCAD, AutoCAD, Studio 3DMax) uruchomiona w ramach realizacji projektu współfinansowanego przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Społecznego, POKL 2007-2013;
– pokoje dla kadry naukowo-dydaktycznej;
– Biblioteka Uczelniana;
– Czytelnia;
– pokój Samorządu Studenckiego.
– bufet.
W kompleksie znajduje się również przestronne Atrium oraz tarasy na trzech kolejnych piętrach, gdzie odbywają się m.in. inauguracje roku akademickiego, seminaria i konferencje, targi pracy, dni otwarte i akcje edukacyjne dla maturzystów, festiwale filmowe oraz cykliczne wystawy prac studentów i absolwentów WSEiZ, w czasie których powyższe przestrzenie pełnią funkcję Galerii Wydziału Architektury.
Organizacja wystaw odgrywa ważną rolę w procesie edukacji studentów Wydziału Architektury WSEiZ. Wystawy prac studentów Architektury Wnętrz, Wzornictwa i Architektury wpisały się już na stałe w koloryt naszej Uczelni. Dużym zainteresowaniem zwiedzających w ostatnich latach cieszyły się m.in. wystawy apteczek domowych, dorobku pracowni dydaktyczno-artystycznych na kierunku architektura wnętrz, bujanych zabawek dla dzieci, jak również prac studentów Wzornictwa pt. „Pierwszy Rok” i studentów Architektury pt. „Architektura w Malarstwie”.
***
W tekście wykorzystano fragmenty książki Pawła Tanewskiego pt. „Wokół SGH. Domy – ludzie – zdarzenia” wydanej nakładem Oficyny Wydawniczej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Warszawa 2012 r.
Por. również: T. Galewski, Idźkowski Jan, w: Słownik pracowników książki polskiej, Warszawa-Łódź 1972, s. 348; T. Galewski, Drozdowski Tadeusz w: Słownik pracowników książki polskiej…, op.cit. s. 184; T. Galewski, Odlewnia Czcionek Jan Idźkowski i Ska w Warszawie, „Litera” 1966, nr 8, s. 123; J. Kasprzycki, Korzenie miasta. Warszawskie pożegnania. Tom IV. Mokotów i Ochota, Warszawa 2004; 10 lat kształcenia inżynierów w Wyższej szkole Ekologii i Zarządzania, Praca zbior.: B. Bałaż, M. Brenner, J. Cetner, A. Idziak, B. Macukow, W. Misiak, J. Misiak, B. Świderek, B. Wieprzkowicz, J. Wojtatowicz; Warszawa 2005.
